हे इतकं सोपं असतं!

संगणकाच्या बाराखडीपासून, सोप्या भाषेत संगणक प्रशिक्षण देणारे खास या ब्लॉगच्या वाचकांसाठी दर रविवारी सदर लिहित आहेत पुण्यातून व्यंकटेश कल्याणकर-

‘अवघे विश्र्वचि माझे घर’

संत श्रीज्ञानेश्र्वर महाराजांनी वैचारिक बैठकीतून रूजविलेल्या विचारांची प्रत्यक्ष प्रचिती आज आपण घेत आहोत. आपल्या संगणकाच्या काही इंचावर
अवघं जग एकवटलं आहे. व्हिडिओ कॉन्फरन्सच्या माध्यमातून आपण अंतरावर मात केली आहे. संगणकाचा पसारा नको म्हणून आता तर आपल्या हातात मावणा-या इवल्याश्या मोबाईलमध्येच ही सारी सोय उपलब्ध झाली आहे. खरेच, काही दशकांपूर्वी तांत्रिकदृष्ट्या एवढ्या प्रगतीची आपण अजिबातच कल्पना केली नसेल. मात्र, एवढं सारं असूनदेखील आपल्याला त्यातलं किती समजतं? आपण त्याचा किती वापर करतो? हे महत्वाचं आहे. या धावत्या, प्रचंड आधुनिक जगात जगायचं असेल तर आपण तंत्रज्ञानातील किमान गोष्टी जाणून घेणं महत्त्वाचं वाटतं.

जे जे आपणांसी ठावे, ते ते इतरांसी सांगावे

शहाणे करून सोडावे सकळ जण।।

असा समर्थ रामदासांचा विचार अंगीकारत या ब्लॉगच्या माध्यमातून मी तुम्हाला दर रविवारी मला ठाऊक असलेल्या काही गोष्टी सांगण्याचा प्रयत्न करणार आहे. सुरूवात करण्यापूर्वी सांगावेसे वाटते की प्रत्येक लेखाच्या शेवटी मी तुम्हाला काही छोट्या गोष्टी प्रत्यक्ष संगणकावर करायला सांगणार आहे. त्यातून तुमची संगणकाशी मैत्री वाढावी, हा हेतू. त्यातील अडचणींवरही आपण येथे चर्चा करीत राहू. अगदी प्राथमिक स्तरावरून ॲडव्हान्स्ड ब्लॉग रायटिंगपर्यंत टप्प्याटप्प्याने सारं जाणून घेऊयात.

प्रकरण १) संगणकाची ओळख 

अतिशय सोप्या भाषेत सांगायचं झालं तर संगणक म्हणजे माहिती साठवूण ठेवणारं, आकडेमोड करणारं, अनेक उपकरणांचं मिळून बनलेलं एक यंत्र. आता अनेक उपकरणे म्हणजे काय तर कीबोर्ड, माऊस, मॉनिटर (सीआरटी/एलसीडी) आणि महत्वाचं म्हणजे सीपीयु इत्यादी उपकरणे म्हणजे ज्यांच्याशिवाय संगणक सुरूच होऊ शकणार नाही किंवा आपण संगणकावर काम करू शकणार नाहीत अशी उपकरणं. चला या उपकरणांविषयी थोडक्यात जाणून घेऊयात

१) कीबोर्ड: अनेक ‘की’ अर्थात बटणांचा मिळून बनलेला बोर्ड म्हणजे किबोर्ड आधुनिक कीबोर्ड वर साधारणपणाने 104 बटणं असतात. अलिकडे कीबोर्डच्या काही अगदी आधुनिक आवृत्त्या बाजारात आल्या आहेत ज्यावर यापेक्षा अधिक बटणे आढळतील. कीबोर्डवरील काही माहित नसलेल्या बटणांविषयी आपण नंतरच्या पाठात चर्चा करणार आहोतच. 

२) माऊस: माऊसच्या बाबतीत सांगण्यासारखे फार नाही. मात्र लक्षात ठेवण्यासारखे बरेच आहे. कारण ब-याच वेळा आपला त्यात गोंधळ होतो. माऊसला एकूण मुख्य दोन बटणे असतात. एक डावीकडे एक उजवीकडे. वरून खाली येण्यासाठी अर्थात स्क्रोलिंगसाठीचे साधारण अर्धवर्तुळाकृती बटण माऊसच्या मध्यभागी असते. त्याला स्क्रोलर असे म्हणतात. जास्तीत जास्त वेळा आपल्याला डाव्या बटणाचा वापर करावा लागतो डावीकडे क्लिक करण्याच्या प्रक्रियेला ‘लेफ्ट क्लिक’ तर उजवीकडे क्लिक करण्याच्या प्रक्रियेला ‘राईट क्लिक’ म्हणतात. 

आज एवढेच…

  जाता जाता हे करा….  

१) तुमच्याकडे असणा-या कीबोर्डवरील एकूण बटणे मोजा.

२) तुम्ही आजपर्यंत माऊसचे ‘राईट क्लिक’ बटण कशासाठी वापरले ते सांगा?

३) की बोर्ड वरील सर्वांत मोठी की कोणती ते शोधा?

(पुढील रविवारी भेटुयात)

(क्रमश:)

व्यंकटेश कल्याणकर (आनंदयात्री)

माध्यम व प्रकाशन केंद्र

यशवंतराव चव्हाण विकास प्रशासन प्रबोधिनी,

यशदा, बाणेर रोड,पुणे ४११ ००७

संपर्कः +९१-९८९०१०४८२७

Email: vu_kalyankar@rediffmail.com

ब्लॉगः http://www.meanandyatri.blogspot.com